ΝΕΑ ΚΟΛΠΑ

Ξέρετε τη φράση που λέει ότι δεν μπορείς να μάθεις σε ένα γέρικο σκυλί νέα κόλπα; Λέτε να αληθεύει και για τους ανθρώπους; Μεγαλώνοντας δηλαδή να χάνουμε όλο και περισσότερο την ικανότητά μας να μάθουμε κάτι καινούργιο; Μάλλον βιολογικά, κατά κάποιον τρόπο ισχύει αλλά από τη δική μου εμπειρία, παρατηρώντας φίλους, οικογένειες και γνωστούς, μάλλον αυτό που χάνουμε είναι περισσότερο η θέληση, η διάθεση. Επαναπαυόμαστε στα κεκτημένα μας, στις υπάρχουσες γνώσεις μας, στις καθιερωμένες μας ασχολίες, και παραμένουμε εκεί. Στο comfort zone μας. Στη ρουτίνα μας. Πόσο όμως περιοριστικό είναι αυτό! Ειδικά για τους μεγαλύτερους των οποίων τα παιδιά έχουν πια αποκτήσει τις δικές τους οικογένειες, ίσως έχουν συνταξιοδοτηθεί κιόλας οι ίδιοι, και ο χρόνος είναι πλέον άπλετος. Έτσι, από ένα σπίτι γεμάτο ζωή και ένα πρόγραμμα γεμάτο υποχρεώσεις, τώρα έρχονται αντιμέτωποι με ένα μισο-άδειο σπίτι και ένα μισο-άδειο πρόγραμμα που καλούνται κάπως να γεμίσουν. Ναι, βεβαίως, στην Ελλάδα ειδικά, η ενασχόληση με τα παιδιά (ακόμα και αν πλησιάζουν τα 50) και τα εγγόνια καλύπτει ένα μέρος της ημέρας. Τι γίνεται όμως με το υπόλοιπο; Θα μπορούσε να γεμίζει με τόσα! Τόσα που άφησαν λόγω υποχρεώσεων και θα μπορούσαν να ξαναπιάσουν, τόσα καινούργια που δεν κατάφεραν να ξεκινήσουν ποτέ. Και όχι, δεν χρειάζονται όλα χρήματα. Το να μάθεις ή βελτιώσεις μια ξένη γλώσσα, να ξεκινήσεις περιπάτους στη φύση, να γίνεις χειμερινός κολυμβητής, να ξαναπιάσεις τα πινέλα ζωγραφικής, να καλλιεργήσεις τα δικά σου βότανα, να επισκεφθείς μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, να συμμετέχεις εθελοντικά στα συσίτια του δήμου σου ή στη περίθαλψη αδέσποτων ζώων και να φτιάχνεις σπιτικές μαρμελάδες, όχι δεν απαιτούν πενταετές επενδυτικό πλάνο. Απαιτούν, κατά κύριο λόγο, θέληση, οργάνωση, όρεξη, περιέργεια. 

Πόσοι όμως μεσήλικες ή συνταξιούχοι πραγματικά εκμεταλλεύονται τη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής τους για να εξελιχθούν, να απολαύσουν, να μάθουν κάτι καινούργιο, να ζήσουν; Και πόσοι την περνούν σε έναν καναπέ, με ένα κινητό στο χέρι και την τηλεόραση μονίμως στο background, να αναμένουν ένα τηλεφώνημα ή μια πρόσκληση; Πόσοι μαραίνονται μη-έχοντας νέα ερεθίσματα; Πόσοι εγκλωβίζονται σε αυτή την επαναλαμβανόμενη μονοτονία; Οι δικαιολογίες πολλές... δεν έχω παρέα, ο πατέρας σου / η μητέρα σου δεν συμμετέχει, πονάω εδώ και εκεί, δεν έχουμε χρήματα τώρα για αυτά, με χρειάζονται τα εγγόνια μου. Δεν είναι όλοι έτσι -εννοείται- και σίγουρα δεν είναι έτσι αρκετοί συνομήλικοί τους άλλων εθνικοτήτων. Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά μία επίσκεψη με φίλους στη Δήλο, εκεί στα 20s μου, όπου έφτασε μία μικρή ομάδα Αμερικάνων με ξεναγό και ο ένας κύριος ήταν εμφανώς ταλαιπωρημένος καθώς περπατούσε με ένα μπαστούνι πολύ αργά. Όταν κοντοστάθηκε κάποια στιγμή, πήρα το θάρρος και του είπα συγχαρητήρια που ήρθατε και που δεν το βάλατε κάτω. Και μου απάντησε ότι δεν θα το έχανε με τίποτα και ότι θα ολοκληρώσει την ξενάγηση όσο χρόνο και αν του πάρει. Εκεί έμαθα ότι είναι Αμερικάνος και ότι η επίσκεψη στη Δήλο ήταν στην κορυφή της λίστας του. Αντίστοιχα, όταν βρισκόμασταν στην πρώτη μας κρουαζιέρα στην Βαλτική, ακούγαμε ξανά και ξανά συνταξιούχους από την Αμερική, την Αυστραλία, την Γερμανία... να αναλύουν την λίστα τους για όλα τα μέρη που θέλουν να επισκεφθούν τώρα που έχουν τον χρόνο και όλες τις εμπειρίες που θέλουν να ζήσουν. Ούτε οι πιο πλούσιοι ήταν, ούτε οι πιο υγιείς, ούτε οι πιο ανέμελοι. Είχαν όμως όρεξη για ζωή. Έβαζαν τα δικά τους θέλω ψηλά στη λίστα και έβρισκαν τον τρόπο να τα πραγματοποιήσουν. Και ας ήταν αυτό το ένα ταξίδι το αποκορύφωμα όλου του έτους τους και ας έπρεπε να συντονίσουν τόσα ώστε να το επιτύχουν.

Στεναχωριέμαι όταν βλέπω τόσο δραστήριους, ικανούς ανθρώπους να αυτο-εγκλωβίζονται. Όταν στερούν από τους εαυτούς τους τόση χαρά και δημιουργικότητα. Τόσες εμπειρίες. Συνήθως αδυνατόντας να κάνουν αυτό το πρώτο βήμα. Να πάρουν εκείνο το τηλέφωνο, να εγγραφούν σε εκείνη την ομάδα, να ντυθούν και να βγούν από το σπίτι, να αγοράσουν εκείνο το βιβλίο και να ψάξουν για εκείνο το σεμινάριο. Αρκεί αυτό το πρώτο, μικρό αλλά τόσο δύσκολο βήμα που θα τους βγάλει από τον κύκλο ασφαλείας τους, από τα τετριμμένα, ώστε να δουν ότι υπάρχει ένας υπέροχος, πολύχρωμος και ποικιλόμορφος κόσμος εκεί έξω που τους περιμένει να τον ανακαλύψουν. Και ας διανύουν την 6η, 7η ή 8η δεκαετία τους. Υπάρχει κάτι για όλους!

Και ενώ σας τα γράφω όλα αυτά, δύο τέτοια παραδείγματα -προς μίμηση- έπεσαν όλως τυχαίως στην αντίληψή μου. Το πρώτο είναι από τον οικογενειακό μας φίλο, νυν δάσκαλο - διευθυντή δημοτικού σχολείου, ο οποίος βγαίνει στη σύνταξη την ερχόμενη χρονιά και ήδη ψάχνει να βρει το νέο του επαγγελματικό εγχείρημα το οποίο δεν θα συσχετίζεται με την εκπαίδευση. Το δεύτερο, της Βρετανίδας Diana που διάβασα στην Guardian η οποία στα 67 της αποφάσισε να γίνει αρτοποιός! Χωρίς καμία πρότερη εμπειρία αποφάσισε ότι αυτό αγαπούσε να μάθει αφού ολοκλήρωνε τον επαγγελματικό της κύκλο και θα έβγαινε στη σύνταξη! Και το έμαθε! Με ένα σύντομο σεμινάριο και πολλή - πολλή πρακτική σπίτι και αγάπη, έφτασε στα 73 της να έχει τον δικό της φούρνο και να διδάσκει τα μυστικά του ψωμιού online.

Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία! Τολμήστε!

ανδριάνα

ΥΓ. Μακάρι να μπορούσαμε να διατηρήσουμε αυτήν την έμφυτη περιέργεια και αυτοπεποίθηση που έχουν τα παιδιά! Αυτήν που τους ωθεί κάθε μερά να δοκιμάζουν και από κάτι καινούργιο.