Uncharted Waters...

Αχαρτογράφητα νερά. Αυτό ήταν το θέμα του φετινού TEDx Athens. Και νομίζω ότι όλοι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, έχουμε νιώσει πώς είναι να πλέεις σε αχαρτογράφητα νερά με πλώρη άγνωστα μέρη. Πώς να προετοιμαστείς; Προς τα πού να κινηθείς; Ποιος να σε βοηθήσει; Πού να βασιστείς; Μάλλον μόνο στον εαυτό σου, ή τουλάχιστον κατά βάση σε αυτόν. Είναι τέτοια η εποχή που ζούμε, τόσο πρωτόγνωρη, τόσο διαφορετική απ' ότι έχει προηγηθεί, που έχει ως αποτέλεσμα κάθε "συμβουλή" (εντός και εκτός εισαγωγικών) να μην είναι τίποτα άλλο από μία εικασία, μία υπόθεση, μία επιθυμία ή μια αποτροπή.

Μιάμιση ημέρα διήρκησε η φετινή διοργάνωση του TEDx και δεν ξέρω αν ήταν τελικά προς όφελος του προγράμματος και των συμμετεχόντων. Καταφτάσαμε αργά το απόγευμα της Παρασκευής και νωρίς το πρωί του Σαββάτου στο νέο και εντυπωσιακό (από πολλές απόψεις) χώρο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών και ο χώρος έγινε και αυτός μέρος της εμπειρίας καθώς ολόκληρο το κτίριο, από τα υπόγεια γκαράζ μέχρι το roof garden, είχε φορέσει τα χρώματα και τη διάθεση του TEDx. Η συνέπεια και η οργάνωση είναι δύο από τα βασικά θετικά συστατικά επιτυχίας τα οποία δεν έλειψαν ούτε φέτος.

Οι ομιλητές πολλοί! Πιο πολλοί από κάθε άλλη φορά.... Και όπως πάντα κάποιοι πιο ενδιαφέροντες από κάποιους άλλους (είναι άλλωστε τόσο υποκειμενικό). Ξέρετε πού καταλήγω; Την επιτυχία μίας ομιλίας δεν την καθορίζει η καταξίωση του ομιλητή, οι γνώσεις του, οι εμπειρίες του, οι επιτυχίες του, η διαφορετικότητά του.... αλλά ένα και μόνο συστατικό: η αυθεντικότητα! Το πάθος δηλαδή με το οποίο ζει και μεταφέρει τη ζωή του σε ένα άγνωστο κοινό. Θα σας μιλήσω λοιπόν για 2 ομιλητές: τον Ευγένιο Τριβιζά και τον Γιάννη Μπεχράκη. Δύο τόσο διαφορετικούς ανθρώπους αλλά και ομιλητές, οι οποίοι κατάφεραν να μεταφέρουν το πάθος τους.

Ο Ευγένιος Τριβιζάς ανέβηκε στη σκηνή οργανωμένος και ήσυχος. Με τις σημειώσεις του σε ένα κλασέρ, την ολοκόκκινη πολυθρόνα του, τα γυαλάκια του και ένα σκηνικό που θύμιζε (ηθελημμένα) έναν παππού που ετοιμάζεται να διαβάσει ένα παραμύθι στο εγγονάκι του. Η φωνή του παρέμεινε σταθερή και γλυκιά καθ' όλη τη διάρκεια της ομιλίας του. Δεν υπήρχαν εντάσεις παρόλο που το περιεχόμενο ήταν σε αρκετά σημεία οξύ. Χρησιμοποίησε πολλά παραδείγματα και λόγια άλλων σοφών για να μας κάνει ακόμα πιο σαφή τη σπουδαιότητα της φαντασίας. "Η φαντασία βρίσκεται υπό διωγμόν" είπε σε κάποια στιγμή, ενώ συνεχίζουμε να αποστηθίζουμε γεγονότα και πληροφορίες (άχρηστες θα προσέθετα εγώ) τις οποίες μπορούμε να βρούμε εύκολα μέσα στην τσέπη μας. Μας εξήγησε, για να καταλάβουμε, το πολύ απλό πείραμα: Δείξανε έναν απλό συνδετήρα σε παιδάκια (4-5 χρονών αν θυμάμαι καλά) και τους ζήτησαν να σκεφτούν όλες τις πιθανές του χρήσεις. Το 98% των παιδιών βρήκε 145! Ξέρετε πόσες βρήκαν οι ενήλικες; 5! Και όσο και να σκέφτομαι από χτες, 145 δεν βρίσκω με τίποτα. Κρίμα δεν είναι; Η φαντασία είναι σπουδαιότερο εφόδιο από τη γνώση. Το είπε ο Ευγένιος και το είχε πει ήδη και ο Αϊνστάιν.

Ο Γιάννης Μπεχράκης από την άλλη δεν μας διηγήθηκε παραμύθια αλλά εφιάλτες. Είναι φωτορεπόρτερ του Reuters από το 1987 και συναντά παιδιά που αντί να διαβάζουν Τα Μαγικά Μαξιλάρια, κρατούν όπλα και σκοτώνουν αδιακρίτως. Έχει ζήσει όποιον πόλεμο μπορείτε να σκεφτείτε των τελευταίων 2-3 δεκαετιών και συνεχίζει..... Ανέβηκε στην σκηνή χωρίς χαρτιά και σημειώσεις και μας εκμυστηρεύτηκε ότι θα προσπαθήσει να μας κάνει έστω για μία στιγμή να γελάσουμε. Μα να γελάσουμε; Πώς; Που από τα πρώτα 2 λεπτά με είχε πιάσει το στομάχι μου; Και όμως τα κατάφερε αρκετές φορές.... λίγο λιγότερες από αυτές που μας συγκίνησε. Δεν μας διηγήθηκε απλά πώς επέζησε από την επιδρομή στη Σιέρα Λεόνε, μας το έπαιξε πάνω στην σκηνή σαν να το ξαναζούσε. Με τέτοιο πάθος.  Ένιωθες την καρδιά του να χτυπά δυνατά και τα χέρια του να ιδρώνουν και ας ήσουν πολλά μέτρα μακριά του. Πόσες φορές ήρθε αντιμέτωπος με τον θάνατο και πόσες έφτασε στο σημείο να τον εύχεται για να γλιτώσει από τα βασανιστήρια. Και πώς μέσα στις πιο σκοτεινές στιγμές, έβρισκε τη δύναμη να αυτοσαρκαστεί και να χαμογελάσει. Το χειροκρότημα στο τέλος της ομλιίας του ήταν τόσο δυνατό και παρατεταμένο που του προκάλεσε συγκίνηση..... Ήταν τόσο δυνατές οι εικόνες που μας περιέγραψε που με μόνο όπλο τα λόγια του κατάφερε να τις ζωντανέψει. Ήταν σαν να είδα με τα ίδια μου τα μάτια τη ζούγκλα, τα θηρία, τους αντάρτες, τη φωτογραφική μηχανή που διέσωσε, το κατεστραμμένο αυτοκίνητο και τους φίλους που έχασε για πάντα. Σαν να λερώθηκα και εγώ με λάσπη για να καλυφθώ και σαν να μύριζαν ακόμα τα χέρια μου μπαρούτι.

Ιστορίες......... το μόνο που μετράει είναι η αλήθεια τους.

ΥΓ. Αν θέλετε μπορείτε να διαβάσετε εδώ για το TEDx 2012 και το TEDx 2011.