Συναισθηματική νοημοσύνη

Και δώστου ειδικά προγράμματα για να αυξήσει τη νοημοσύνη του (τι και αν είναι ακόμα 1 έτους;), και "εκπαιδευτικά" παιχνίδια για να μάθει αριθμούς και σχήματα και γράμματα (τι και αν είναι 2 ετών;), και βιβλία για να εξασκήσει όσα έμαθε γράφοντας και συλλαβίζοντας και ας βρίσκεται ακόμα στην προσχολική ηλικία. Προσχολική λέγεται για κάποιον συγκεκριμένο λόγο. Γιατί τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες δεν είναι σε θέση να βρίσκονται σε σχολικό περιβάλλον με τα αντίστοιχα προγράμματα. Δεν το χρειάζονται. Δεν τους προσφέρει ΤΙΠΟΤΑ να μάθουν να γράφουν πριν καν αναπτυχθεί πλήρως το χέρι τους και η κινησιολογία του. Ο εγκέφαλός τους είναι τόσο απασχολημένος μαθαίνοντας κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε λεπτό με μακράν τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, το παιχνίδι. Ω ναι. Αυτό και μόνο αρκεί. Όχι το "εκπαιδευτικό" παιχνίδι που έχει κάποιον απώτερο στόχο. Το απλό, ελεύθερο, αυθόρμητο παιχνίδι. Αν είναι και στη φύση ακόμα καλύτερα. Τα πραγματικά μαθήματα που θα τους δώσουν τα εφόδια για μια ζωή είναι εκεί: η εξευρεύνηση, η δοκιμή, η συναναστροφή, η συνεργασία, η υπομονή, η επιμονή, η κατανόηση, η ενσυναίσθηση, η επιτυχία, η αποτυχία, το μοίρασμα. Οι κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες που τελικά θα καθορίσουν και την περαιτέρω του ζωή -ακαδημαϊκή και μη.

Είναι τόσο ενθαρρυντικό όταν μελέτες δεκαετιών, από τα σπουδαιότερα πανεπιστήμια του κόσμου, έρχονται να επιβεβαιώσουν όλα τα παραπάνω. Πρόσφατα λοιπόν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα μίας σχεδόν εικοσαετούς έρευνας που πραγματοποιήθηκε από τα πανεπιστήμια Penn State, Duke University, Vanderbilt University και University of Washington σε πάνω από 700 μαθητές. Δάσκαλοι λοιπόν νηπιαγωγείων κλήθηκαν στην αρχή της έρευνας να αξιολογήσουν τις κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες των μαθητών τους. Όταν οι μαθητές αυτοί έκλεισαν το εικοστό τους έτος, οι ερευνητές τους προσέγγισαν εκ νέου για να δουν πού βρίσκονται στη ζωή, κοινωνικά και επαγγελματικά, αναλύοντας συγκεκριμένους τομείς όπως η εργασία, η εκπαίδευση, τυχόν καταχρήσεις, ποινικά αδικήματα κτλ. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Συνολικά, τα νήπια τα οποία είχαν δείξει ανεπτυγμένες κοινωνικές δεξιότητες είχαν σημαντικά υψηλότερες επιδόσεις ως ενήλικες πια σε όλους τους τομείς που αναλύθηκαν. Για κάθε επιπλέον βαθμό στην κλίμακα των κοινωνικών δεξιοτήτων, είχαν διπλάσιες πιθανότητες να αποφοιτήσουν από το πανεπιστήμιο και 46% περισσότερες να έχουν βρει μια δουλειά στα 25 τους. Από την άλλη, για κάθε χαμηλότερο βαθμό στην κλίμακα των κοινωνικών δεξιοτήτων είχαν 67% περισσότερες πιθανότητες να έχουν συλληφθεί.

Είναι τόσοι οι παράγοντες που καθορίζουν τη ζωή μας. Πολλοί από αυτούς εντελώς αστάθμητοι και εκτός ελέγχου. Να όμως που υπάρχουν και κάποιοι εξίσου σημαντικοί που είναι περισσότερο στο χέρι μας αναθρέφοντας παιδιά με ενσυναίσθηση, με αξίες, με θετικότητα και αποδοχή. Εστιάζοντας στην προσωπικότητα και προάγοντας την ευεξία. Είναι απορίας άξιο -τουλάχιστον για εμένα- πώς με όλα αυτά τα επιστημονικά δεδομένα, το εκπαιδευτικό σύστημα των περισσοτέρων χωρών επιμένει να τα αγνοεί. Όταν τα παιδιά για 12 χρόνια κάθονται σε μία καρέκλα και αποστηθίζουν κείμενα χωρίς καμία ενίσχυση των κοινωνικών και συναισθηματικων τους δεξιοτήτων. Χωρίς καμία καθοδήγηση ώστε να μάθουν τον εσωτερικό τους κόσμο και πώς να αλληλεπιδρούν με σεβασμό. Το "βάρος" λοιπόν πέφτει εξ' ολοκλήρου στους γονείς ώστε να είναι εκεί για να μπορέσει να στραφεί το παιδί προς τα μέσα, να γνωρίσει και να αποδεχτεί τον εσωτερικό του κόσμο, να μάθει να συνομιλεί μαζί του, να μάθει να εκφράζεται και να αισθάνεται όμορφα ψυχή τε και σώματι. Ναι, βεβαίως και είναι σπουδαίες οι γνώσεις και οι σπουδές. Η ευτυχία, και εν τέλει και η επιτυχία, κρύβεται όμως στο συναίσθημα και όχι στους αλγόριθμους.

ανδριάνα

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στο Penn State News (αγγλικά) και στο InfoKids (ελληνικά).