Χωρίς οικογένεια

Το σκέφτομαι καιρό τώρα. Και καθώς οι μήνες και τα χρόνια περνούν, επιβεβαιώνεται όλο και περισσότερο η θεωρία αυτή. Πιστεύω λοιπόν ότι αναθρέφουμε την πρώτη γενιά παιδιών τα οποία στην ουσία μεγαλώνουν χωρίς οικογένεια. Ναι, μπορεί να είμαι λίγο υπερβολική αλλά καταλαβαίνετε τι εννοώ. Πάντα υπήρχαν οικογένειες όπου και οι 2 γονείς εργάζονταν. Ποτέ όμως δεν υπήρχαν πιστεύω γονείς που έφευγαν νύχτα και επέστρεφαν νύχτα σπίτι τους για να ζήσουν, αν είναι τυχεροί, για καμιά ώρα τα παιδιά τους πριν τον ύπνο. Που εργάζονταν ακόμα και το σαββατοκύριακο. Που ακόμα και όταν επιστρέφουν σπίτι είναι τόσο κουρασμένοι σωματικά και ψυχικά που δεν έχουν αντοχές ούτε για ένα μπάνιο. Θα υπήρχαν κάποιοι αλλά σίγουρα ήταν η μειονότητα. Δεν ξέρω πώς είναι οι δικές σας εμπειρίες. Εγώ όμως το βλέπω και το ακούω συνεχώς. Μπαμπάδες που επιστρέφουν στις 20.00 με την ψυχή στο στόμα αλλά και μαμάδες που επιστρέφουν αντίστοιχες ώρες για να προλάβουν ίσα - ίσα να βάλουν τα μικρά για ύπνο και μετά να συνεχίσουν τη δουλειά από το σπίτι μέχρι τα μεσάνυχτα.

Η μαμά μιας φίλης μεγαλώνει παιδιά χρόνια τώρα. Είναι νταντά. Τα τελευταία λοιπόν 3-4 χρόνια μεγαλώνει κοριτσάκια δίδυμα των οποίων και οι 2 γονείς εργάζονται ασταμάτητα. Μαντέψτε ποια αποκαλούν μαμά. Όταν χρειάζεται δε να πάρεια άδεια, τα κοριτσάκια είναι απαρηγόρητα. Γιατί η μαμά και ο μπαμπάς είναι σαν ξένοι. Δεν τις ξέρουν ουσιαστικά. Δεν ξέρουν τις προτιμήσεις τους, τα χούγια τους, αυτές τις λεπτομέρειες που τις κάνουν ξεχωριστές και σπουδαίες -όπως όλα τα παιδιά.

Μια άλλη φίλη όταν την είχα ρωτήσει αν προλαβαίνει να δει τον μικρό της (εκεί γύρω στα 2) μου απάντησε ότι προσπαθεί η γιαγιά του να τον κρατήσει ξύπνιο για να τον προλάβουν όταν επιστρέψουν από τη δουλειά. Ενώ άλλος φίλος που πήγε σε συνέντευξη για δουλειά του ξεκαθάρισαν ευθύς εξαρχής ότι το βασικό ωράριο διακρεί 10 ώρες. Βάλτε και τις μετακινήσεις. Πάει η ημέρα.

Δεν είναι πολύ στενάχωρη αυτή η κατάσταση; Μακάρι να μπορούσε να μας εξηγήσει ένας παιδοψυχολόγος τι αντίκτυπο έχει όλη αυτή η απουσία στον ψυχισμό και την προσωπικότητα όλων αυτών των παιδιών. Και το ξέρω, μερικές φορές απλά δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Αλλά γιατί; Πώς καταντήσαμε έτσι; Να ζούμε για να δουλεύουμε; Να κάνουμε παιδιά για να τα κοιμίζουν, να τα ταΐζουν και να τα παίζουν άλλοι; Και σε καμία περίπτωση δεν είμαι υπέρμαχος μίας μονόπλευρης λύσης όπως να μένει η μητέρα στο σπίτι. Βεβαίως να μένει. Αν είναι η επιλογή της. Αλλιώς να εργάζεται, να δημιουργεί, να εξελίσσεται αλλά λαμβάνοντας παράλληλα υπόψιν αυτό τον μοναδικό ρόλο τον οποίο έχει. Αυτό τον αναντικατάστατο ρόλο. Γιατί κανείς δεν μπορεί να γίνει μαμά πέραν της μαμάς. Και κανείς δεν μπορεί να γίνει μπαμπάς πέραν του μπαμπά. Όλοι οι άλλοι απλά προσπαθούν να καλύψουν το κενό όπως μπορούν. Μακάρι να υπήρχε ένας κοινωνιολόγος να μας εξηγήσει πώς θα είναι η κοινωνία του αύριο γεμάτη από ενήλικες που στην παιδική τους ηλικία έζησαν κατά κύριο λόγο με νταντάδες, γιαγιάδες, οικιακές βοηθούς και θείες.

Εδώ, στην Ελβετία, τα παιδιά πηγαίνουν από πολύ νωρίς σε παιδικούς σταθμούς (πολύ νωρίτερα από τον μέσο όρο της Ελλάδας). Αλλά υπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων (αντρών και γυναικών) που επιλέγει να εργάζεται part time. Είτε αυτό είναι να σχολάει το μεσημέρι ή να εργάζεται 3 ημέρες την εβδομάδα για παράδειγμα. Και είναι σπουδαίο να υπάρχει αυτή η επιλογή. Φίλη γιατρός μου μιλούσε πρόσφατα για μία συνάδελφό της Ελβετίδα η οποία εργάζεται 20%! Δεν χάνει τη θέση της, δεν μένει εκτός του επαγγέλματός της αλλά αφοσιώνεται παράλληλα για όσο χρόνο αυτή θέλει και στην οικογένειά της.

Είμαι ρομαντική; Είμαι ιδεαλίστρια; Ίσως. Αλλά ονειρεύομαι έναν κόσμο όπου οι γονείς ζουν ουσιαστικά τα παιδιά τους, με τα συν και τα πλην, και χτίζουν σχέσεις, αναμνήσεις και εμπειρίες ζωής.

ανδριάνα